Ev yangınlarının önemli bir kısmı elektrik kaynaklı sorunlardan kaynaklanır. Özellikle eski veya yetersiz altyapıya sahip yapılarda, basit bir priz arızası dahi ciddi sonuçlara yol açabilir. Türkiye’de ev yangınlarına neden olan faktörler incelendiğinde, kullanıcı hatalarının yanı sıra ihmaller ve kalitesiz ürün kullanımı da öne çıkmaktadır.
Aşırı Yüklenmiş Prizler ve Uzatma Kabloları
Evde birden fazla cihazın aynı anda çalıştırılması yaygın bir ihtiyaç haline geldi. Ancak prizlere kapasitesinin üzerinde yük binmesi, kabloların aşırı ısınmasına ve kıvılcımlara neden olabilir. Aynı şekilde ucuz ve kalitesiz uzatma kabloları da yangın riskini artırır. Özellikle prize bağlı çamaşır makinesi, kettle, ütü gibi yüksek watt’lı cihazların aynı hattan çalıştırılması elektrik hatlarının zorlanmasına neden olur. Uzatma kablolarının kalıcı elektrik çözümü gibi kullanılması da büyük bir güvenlik açığıdır.
Eski ve Yıpranmış Elektrik Tesisatı
Zamanla yıpranan, izolasyonu bozulan ya da yanlış döşenmiş elektrik tesisatları, elektrik arkı ve kısa devre riskini beraberinde getirir. Özellikle 15 yıl ve üzeri yapılarda tesisatın mutlaka kontrol edilmesi gerekir. Duvar içindeki kabloların plastik izolasyonu çatlayabilir, bağlantı noktaları gevşeyebilir. Bu durum, görünmeyen ama potansiyel olarak hayati tehlike yaratan arızalara zemin hazırlar. Ayrıca topraklaması eksik ya da yetersiz sistemler de tehlikenin boyutunu artırır.
Kalitesiz ve Standartsız Ürün Kullanımı
TSE onayı bulunmayan, CE sertifikası olmayan priz, kablo, sigorta ya da elektrik anahtarı gibi ürünler, yangın riskini büyük ölçüde artırır. Bu tür ürünler genellikle düşük maliyetli olsalar da, güvenlik testlerinden geçmedikleri için elektrik yükünü kaldırmakta zorlanırlar. Ucuz prizlerin içindeki iletken bakır yüzeyler ince ve dayanıksız olabilir, bu da ısınma ve erimeye yol açar. Yan sanayi fişler, adaptörler ve priz çoklayıcılar da aynı şekilde tehlike oluşturur.
Kaçak Akım Rölesi veya Sigorta Eksikliği
Kaçak akım rölesi, elektrikli bir cihazda meydana gelebilecek kaçakları algılayarak devreyi otomatik olarak kesen önemli bir güvenlik bileşenidir. Ancak Türkiye’de birçok evde hâlâ bu sistemler eksik veya işlevsiz durumdadır. Benzer şekilde eski tip sigortalar, aşırı yüklenmelerde devreyi kesmekte yetersiz kalabilir. Bu da kabloların aşırı ısınmasına ve yangına zemin hazırlayabilir. Modern bina yönetmelikleri artık kaçak akım rölesi kullanımını zorunlu hale getirmiş olsa da, eski yapılarda bu eksiklikler sıkça gözlemlenir.
Yanlış veya Dikkatsiz Kullanım
Elektrikle çalışan cihazların yanlış yerleştirilmesi, nemli ortamlarda kullanılması, üzerine örtü örtülmesi gibi kullanıcı kaynaklı hatalar yangınların başlıca nedenlerinden biridir. Ayrıca prize tam oturmayan fişlerin gevşek kalması, kıvılcım oluşturabilir. Elektrikli ısıtıcıların yanına kolay yanabilen malzemeler konulması, prize sık sık tak-çıkar yapılan ürünlerin prizde deformasyona yol açması da sık rastlanan tehlikelerdendir.
Aşırı Isınan Cihazlar
Üzerinde fan veya soğutucu olmayan, uzun süre çalıştırılan cihazlar aşırı ısınma riski taşır. Bilhassa eski model televizyonlar, şarj adaptörleri ve fırın gibi cihazlar bu kategoriye girer. Ayrıca şarjda unutulan telefonlar ya da dizüstü bilgisayarlar da potansiyel tehlike oluşturur. Cihazın aşırı ısınması sadece kendisine zarar vermekle kalmaz, bulunduğu yüzeyin yanmasına da yol açabilir. Bu nedenle cihazların çalıştığı ortamın iyi havalandırılmış olması ve düzenli bakım yapılması önemlidir.
Elektrik Kaynaklı Yangınlardan Korunma Yöntemleri Nelerdir?
Elektrik kaynaklı yangınlar, ev ve iş yerlerinde ciddi can ve mal kayıplarına neden olabilir. Bu tür yangınların çoğu, önceden alınabilecek basit ama etkili önlemlerle engellenebilir. Elektrik sistemlerinin güvenli şekilde kullanılması ve doğru ekipman tercihleri, riskleri büyük ölçüde azaltır.
1. Elektrik Tesisatını Periyodik Olarak Kontrol Ettirin
Özellikle 10 yaşın üzerindeki yapılarda, iç tesisatın yıpranma payı artar. Kabloların izolasyonu zamanla zarar görebilir, bağlantı noktaları gevşeyebilir. Sertifikalı bir elektrik teknisyeni tarafından periyodik kontrol yaptırmak, yangın risklerini önceden tespit etmenizi sağlar.
2. Kaçak Akım Rölesi (RCCBRCD) ve Otomatik Sigorta Kullanın
Kaçak akım rölesi, elektrikli cihazlardaki kaçakları tespit ederek akımı keser. Bu sistem sayesinde sadece cihazlar değil, aynı zamanda can güvenliği de korunmuş olur. Modern otomatik sigortalar ise aşırı yüklenmeleri algılayarak yangına sebep olacak seviyelere gelmeden devreyi kapatır.
3. Kaliteli ve Sertifikalı Elektrik Malzemeleri Tercih Edin
CE belgeli, TSE onaylı priz, fiş, kablo ve anahtarlar tercih edilmelidir. Bu ürünler, belirli güvenlik testlerinden geçtikleri için aşırı ısınma, kıvılcım veya erime gibi riskleri en aza indirir. Ucuz ama kalitesiz ürünler uzun vadede hem daha pahalıya mal olabilir hem de ciddi tehlikelere yol açabilir.
4. Uzatma Kablolarını ve Priz Çoklayıcılarını Geçici Çözüm Olarak Kullanın
Uzatma kabloları kalıcı elektrik altyapısı yerine kullanılmamalıdır. Bu ürünler belirli bir yük kapasitesi için tasarlanmıştır ve aşırı yüklendiğinde yangına yol açabilir. Eğer ek priz ihtiyacınız varsa, kalıcı elektrik tadilatı yaptırmak daha güvenli bir çözümdür.
5. Elektrikli Cihazları Gözetimsiz Bırakmayın
Ütü, fırın, elektrikli soba gibi yüksek watt’lı cihazlar çalışırken mutlaka gözetim altında tutulmalıdır. Kullanım sonrası fişten çekilmesi hem güvenlik hem de enerji tasarrufu sağlar. Ayrıca cihazların havalandırması iyi olmalı, üzeri örtülmemelidir.
6. Priz ve Fiş Uyumluluğuna Dikkat Edin
Prize tam oturmayan ya da gevşek duran fişler, kıvılcım oluşturabilir. Bu da yangın riskini artırır. Prizlerin sık tak-çıkar işlemine maruz kalması durumunda deformasyon kontrolü yapılmalı, gerekiyorsa yenisiyle değiştirilmelidir.
7. Nemli Ortamlarda Uygun Donanım Kullanın
Banyo ve balkon gibi nemli ortamlarda IP koruma sınıfına sahip priz ve anahtarlar tercih edilmelidir. Standart iç mekan ürünleri bu tür alanlarda kısa devre ve yangın riskine karşı dayanıksız olabilir.
8. Çocuk Güvenliği Önlemlerini İhmal Etmeyin
Priz güvenlik kapakları, çocukların prizle temasını engelleyerek kazaların önüne geçer. Ayrıca elektrikli cihazlar çocukların erişemeyeceği noktalarda kullanılmalı, kablolar yere dağınık bırakılmamalıdır.
9. Profesyonel Müdahale Gereken Durumlarda Yetkili Kişilere Başvurun
Sigorta atması, prizden kıvılcım çıkması, cihazların aşırı ısınması gibi durumlarda kullanıcı müdahalesi yerine profesyonel yardım almak en güvenli yöntemdir. Kendi başınıza müdahale etmek, yangın riskini artırabilir.
Günsan Elektrik ile Riskleri Azaltın, Güveni Standartlaştırın
Evde güvenli bir yaşam alanı oluşturmak, yalnızca konfor değil aynı zamanda hayati bir gerekliliktir. Elektrik sistemlerinin güvenliği bu açıdan en kritik başlıklardan biridir. Günsan Elektrik, standartlara uygun, dayanıklı ve güvenli ürün gamı ile hem bireysel kullanıcıların hem de profesyonel uygulamaların güvenliğini artırmaya katkı sağlar. Prizden otomatik sigortaya, anahtardan grup prizlere kadar her üründe kaliteyi öncelik olarak sunan Günsan, elektrikle ilgili olası risklerin önlenmesinde güvenilir bir çözüm ortağınız.
