Kısa Devre Nedir? Elektrik Akımı Üzerindeki Etkisi ve Çözüm Yolları
Elektrik devrelerinde farklı gerilim değerlerinin düşük empedans seviyesinde birbiriyle temas etmesi hâlinde kısa devre meydana gelir. Kısa devrenin elektrik akımı üzerinde olumsuz etkileri olabilir. Ancak doğru çözüm yollarını uygulayarak olumsuz durumların yaşanmasını engelleyebilirsiniz. Kısa devreden elektrik tesisatınızı korumak için neler yapmanız gerektiğini yazımızı okuyarak öğrenebilirsiniz.
Kısa Devre Neden Olur?
"Kısa devre nedir?" sorusunun yanıtını araştırırken bu durumun nedenlerini de ele almak gerekir. Nedeni doğru öğrendiğiniz takdirde nasıl bir çözüm yolu izlemeniz gerektiğine daha kolay karar verebilirsiniz. Kısa devrenin nedenlerini iç ve dış etkenler olarak ayırmak mümkündür.
İç Etkenler
Kısa devrenin nedenlerini şöyle sıralayabiliriz:
● İletkende aşırı elektrik yükünün birikmesi neticesinde ortaya çıkan ısınma ark oluşturarak kısa devreye sebep olur.
● Yıldırım düşmesi kısa devrenin nedenlerinden biridir.
● Kısa devre açma kapama esnasında gerilimin aşırı yüksek olmasından kaynaklanabilir.
● Yalıtkan materyallerin kalitesiz ya da yıpranmış olması sebebiyle kısa devre yaşanması muhtemeldir.
Dış Etkenler
Dış ortamdaki enerji dağıtım hatlarından ve şalt sahalarından kaynaklı olarak kısa devre problemi yaşanabilir. Kısa devreye yol açan dış etkenler şöyledir:
● Ağaçların devrilmesi neticesinde enerji dağıtım hatlarının zarar görmesi,
● Kuşların iletken elektrik tellerine zarar vermesi,
● Karlı havalarda buzlanmaya bağlı olarak iletkenlerin zarara uğraması,
● İnsanlar tarafından kasıtlı olarak elektrik dağıtım hatlarına zarar verilmesi.
Kısa Devre Elektrik Tesisatını Nasıl Etkiler?
Kısa devrenin elektrik tesisatı üzerindeki olası etkileri şöyledir:
● Kısa devre neticesinde elektronik cihazlar arızalanabilir ya da kullanılamaz hâle gelebilir.
● Kısa devreden kaynaklı yangın riski de söz konusu olabilir. Aşırı gerilimden kaynaklı olarak açığa çıkan ısı arttıkça yangın riski de artar.
● Yangın tehdidi bazen sadece elektronik cihazlar bazen de kapalı mekânlar için söz konusudur. Kablolardaki veya motordaki yangın sonucu oluşan kıvılcımlar kapalı mekâna da sıçrayarak yanıcı maddelerin tutuşmasına sebebiyet verebilir.
● Kısa devrenin yol açtığı elektromanyetik etkilerden dolayı iletişim hatları da zarar görebilir.
Elektrik Tesisatlarını Kısa Devreden Korumak İçin Çözümler
Elektrik tesisatlarını kısa devreden ve kısa devrenin yol açacağı risklerden korumak için kaliteli elektrik aksesuarlarını kullanmaya özen göstermelisiniz. Riskli durumlara karşı korunaklı bir donanıma sahip ürünler sayesinde kapalı mekânlarda elektrik güvenliğini en üst seviyeye çıkarabilirsiniz.
Otomatik Sigortalar
Yüksek elektrik akım değerlerine karşı dayanıklı olan ve ani akım değişiminde devreyi hızlı şekilde kesen otomatik sigortalar kısa devre probleminden korunmak için kapalı mekânlarda kullanılır. Cihazlardaki ya da elektrik tesisatındaki arızalar kısa devreye sebebiyet verir. Otomatik sigorta böyle durumlarda devreye girerek elektriği keser.
Topraklı Priz Mekanizma
Topraklama kontrolü, elektrik prizlerinde bulunması gereken önemli bir özelliktir. Topraklama koruması olan prizlerde fazla elektrik yükü toprağa aktarılarak kısa devre riski önlenir. Böylece kendi güvenliğinizi, cihazları koruyabilir ve yangın riskini azaltabilirsiniz. Topraklı prizler yıldırım düşmesi durumunda da büyük ölçüde koruma sağlar.
Topraklı Grup Prizler
Grup prizler birden fazla elektronik cihazın güvenli bir şekilde kullanılması için tercih edilebilir. Topraklı grup prizler kısa devre riskine karşı korunaklı bir mekanizmaya sahiptir. Bu sayede ani akım değişimlerinden kaynaklı riskleri büyük ölçüde önleyebilirsiniz. Özellikle çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, kombi ve buzdolabı gibi elektrik yükü fazla cihazların topraklı prizlere bağlanması gerekir. Prizlerin topraklı olmasının yanı sıra kaliteli malzemeden üretilmesi, ulusal ve uluslararası kalite standartlarına uygun olması da önemlidir.
Grup prizlerin farklı modelleri vardır. Tercih edebileceğiniz modellerden biri anahtarlı grup prizlerdir. Anahtarlı grup priz modelleri üzerlerinde bulunan anahtar sayesinde manuel olarak cihazın elektriğini kesmenizi sağlar. Sigortaların devreye girmediği kablo ve motor yanması gibi tehlikeli durumlarda manuel olarak enerjiyi kesebilmek için anahtarlı grup prizleri kullanabilirsiniz.
Faz Koruma Röleleri
Faz koruma röleleri faz sırasının kontrolünü gerçekleştirir. Ayrıca faz sırasında meydana gelen karışıklığın giderilmesi, yetersiz besleme durumunda motorun korunması gibi faydalar da sunar. Örneğin iki faz enerjiyle çalışma durumunda trifaze motorların zarar görmemesi için bu cihazlar kullanılabilir. Faz koruma rölesi kullandığınız takdirde elektrik kaynaklı yangın riskinin önlenmesi ve cihaz motorlarının kullanım ömrünün uzaması gibi avantajlar da elde edebilirsiniz.
Kısa Devre Riskini Azaltmak İçin Neler Yapabilirsiniz?
Kısa devre riskini azaltmak için şu tedbirleri alabilirsiniz:
● Hasarlı prizleri vakit kaybetmeden değiştirerek kısa devre ihtimalini azaltabilirsiniz. Fişi prize taktığınız anda kıvılcım çıkıyorsa ya da yanık kokusu geliyorsa prizde arıza olabilir. Öte yandan elektronik cihaz arızaları nedeniyle de böyle sorunlar yaşanabilir. Bu nedenle prizden kıvılcım çıkması ya da yanık kokusu gelmesi hâlinde ilk olarak arızanın kaynağını belirlemeniz gerekir.
● Eski prizlerin yenilenmesi de önemlidir. 15 yıl ve daha uzun süreli kullanılan elektrik prizleri yeterince güvenli olmayabilir.
● Elektronik cihaz arızalarını zamanında gidererek kısa devre riskine karşı tedbir alabilirsiniz.
● Aşırı yağışlı, fırtınalı havalarda elektronik cihazları kapalı tutabilirsiniz.
● Kullanmadığınız zamanlarda elektronik cihazları kapatmak kısa devre riskini azaltabilir.
● Devre kesici ürünlerin bakımlarını ve onarımlarını zamanında yaptırmaya dikkat etmelisiniz.
● Elektronik cihazların ve elektrik aksesuarlarının kurulumunun profesyonel elektrik tesisatçıları tarafından yapılması önemlidir. Bu sayede kurulum hatalarından kaynaklı kısa devre problemlerini önleyebilirsiniz.
Siz de kısa devre riskini ortadan kaldırmak ve elektrik güvenliğini artırmak için Günsan Elektrik olarak sunduğumuz ürünleri inceleyebilirsiniz. Topraklı prizlerden otomatik sigortalara kadar sizlere sunduğumuz pek çok ürünü bütçenize uygun fiyatlarla satın alabilirsiniz.
-ve-dogru-akim(dc)-farklari-ve-kullanim-alanlari.webp)
